Nogal wat mensen raken tijdens een vakantie enthousiast over de Zuid-Afrikaanse braai. Terug in Nederland volgt dan steevast de vraag: hoe organiseer je hier zo’n braai? Een boek dat je daar absoluut bij kan helpen is Vuurwerke van Jan Braai. Ik heb de Afrikaanstalige versie in mijn boekenkast staan. Bij voorkeur koop je die, maar je kunt ook op zoek gaan naar de Nederlandse vertaling. Die verscheen onder de titel Braai bij Uitgeverij Marmer. Er is ook een Engelstalige versie: Fireworks.
Ambassadeur van het braaien
Jan Braai is de ‘artiestennaam’ van Jan Scannell. Jan Braai is niet zomaar een braaimaster, maar een ware ambassadeur van de Zuid-Afrikaanse braaicultuur. Jan werd bekend door zijn aansprekende video’s op social media, diverse tv-programma’s en zijn boeken over braaien. In Zuid-Afrika is hij een bekendheid, niet in de laatste plaats vanwege zijn initiatief om de Zuid-Afrikaanse nationale feestdag Erfenisdag (ieder jaar op 24 september) om te dopen tot Nasionale Braaidag. In zijn optiek is de braai een vorm van erfgoed die álle Zuid-Afrikanen verbindt, ongeacht hun afkomst of achtergrond.
Wie ooit een braai meemaakte, weet dat deze barbecuevorm voor Zuid-Afrikanen veel meer is dan koken op houtvuur. Het is bijna iets heiligs. In Vuurwerke reikt Jan Braai belangrijke achtergrondkennis en ideeën aan die helpend kunnen zijn wanneer jij jouw eigen braais wilt organiseren. Dat doet hij met de nodige humor en hij schroomt niet om ‘heilige huisjes’ van het braaien omver te schoppen. Zo vind je in Vuurwerke meer dan alleen vleesrecepten; ook ideeën voor de bereiding van groenten en toetjes komt langs, maar ook salades.

Gestructureerd maar speels geheel
Jan Braai weet daarbij de essentie van het braaien vast te leggen in een gestructureerd maar speels geheel. Elk recept is makkelijk te volgen, de benodigde ingrediënten zijn meestal goed verkrijgbaar en Jan hanteert een overzichtelijke maatvoering. In plaats van grammen en milliliters gebruik je een koppie (kopje, 250 ml), sopie (shotglas, 25 ml) en teelepel (theelepel, 5 ml). Lekker simpel, dus, zodat het zo makkelijk mogelijk wordt om zelf allerlei traditionele braaigerechten te maken.
De hoofdstukken zijn al even overzichtelijk ingedeeld op basis van de verschillende vleessoorten (rund, lam, kip, varken en vis en schaaldieren). Ook zijn er hoofdstukken voor sauzen en marinades, groenten, brood, salades en toetjes. Plus een onmisbaar hoofdstuk over potjies (koken in gietijzer). Daarnaast beschrijft Jan de geschiedenis van de braai. En geeft hij tips voor het braaien van de perfecte steak, het kiezen van het juiste hout, de beste manieren om vuur te maken en de materialen die iedere braaimaster moet hebben. Zoals een vleesthermometer en een waterpistool.

Basisboek over de braaicultuur
De sfeer van het boek is onmiskenbaar Zuid-Afrikaans: gezellig, toegankelijk en vol van smaak. De ruim 60 recepten variëren van de overbekende boerewors en braaibroodjies (gegrilde tosti’s met kaas, tomaat en uien) tot sosaties (spiesjes), tandoori-lamskoteletten, plathoender, lamsboud en Zuid-Afrikaanse snoek (een zeevis).
Ook waagt hij zich aan groentegerechten waaronder rokerige aardappelen, gegrilde maïskolfjes en verfrissende salades. En aan toetjes, zoals piesang (banaan) en pynappel (ananas) van de braai. Is Vuurwerke een vernieuwend boek? Nee, niet echt. Wel is het een prachtig basisboek voor iedereen die ervan houdt om op z’n Zuid-Afrikaans te braaien. Dit boek inspireert niet alleen om allerlei gerechten te koken op een houtvuur, maar ook om het buitenleven te omarmen, vrienden en familie uit te nodigen en samen te genieten van het leven!

Beoordeling
Samengevat is Vuurwerke een waardevol basisboek voor liefhebbers van de Zuid-Afrikaanse braai.
Pluspunten
Waardevolle achtergrondkennis.
Eenvoudige maar lekkere recepten.
Geen fratsen.
Minpuntjes
Niet vernieuwend.
Verwacht geen low and slow.
Fotocredits
De foto’s bij deze recensie zijn van het boek Vuurwerke. De fotografie in dit boek is van Matthys van Lill. Het ontwerp is gemaakt door Jaco Erasmus.